دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

معرفی خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی( به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی »
 خاندانى از عالمان، محدّثان، فقیهان و عارفان نامدار که بر مذهب شافعى بودند و از سده 7 هجرى قمرى به بعد، در نیریز، ایج ، شیراز ... و برخى بلاد اسلامى - به ویژه مکه مکرّمه و مدینه النبى (ص) - مى‏ زیسته ‏اند.      سید قطب الدین نیریزى که از عارفان بزرگ سلسله ذهبیّه در سده 12 ه . ق. و خود از این خاندان بوده، سلسله نسب آنان را به امام زین العابدین (ع) رسانده است، که...

شرح احوال و زندگانی محمد حسین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسین نیریزی(فرزند ملامحمدتقی) »
     محمدحسین فرزند ملامحمدتقی نی‌ریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. او در نی‌ریز، در خانواده‌ای اهل علم و هنر زاده شد. پدرش محمدتقی نیز در شمار خوشنویسانِ عصر خود بود. دانسته‌ها و اطلاعات ما درباره وی، محدود به چند اثری است که از او برجا مانده است. ۱ ـ الاسعاف فی شرح ابیات القاضی و الکشاف: این اثر تألیف خضربن عطاءاللّه موصلی (متوفی ۱۰۰۷ ه. ق.)، در شرح شواهد شعری تفسیر الکشاف زمخشری (متوفی ۵۲۸...

شرح حال و زندگانی ابوعبیداللّه علاءالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابو عبیدالله علاالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینی »
     عالم و عارف سده نهم هجرى قمرى، که به ابن عفیف الدین نیز شهرت دارد .     سخاوى که از شاگردان او بوده، وى را بسیار ستوده و درباره او گفته است: «هو امامٌ، علاّمه، اوقاته مستغرقه فى العباده، مدیم الصیام و القیام و الحرص على الاوراد و اتباع السنه و عدم التبسط فى المأکل و نحوها على طریق السلف، راغب فى الامر بالمعروف و النهى عن المنکر ... غیر منفک عن قیام اللیل حتى فى السفر، شدید...

شرح احوال محمد حسن نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسن نیریزی »
محمدحسن نیریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. در کتاب احوال و آثار خوشنویسان، نامِ او «محمدحسین» آمده  و در فهرست کتابخانه مجلس شورای ملّی به‌اشتباه با عنوانِ «محمدحسن نیّری» از او یادشده است. کتابت نسخه‌ای از زاد المعاد علامه مجلسی از او برجا مانده است. زادالمعاد: تألیفِ محمدباقر مجلسی (متوفی ۱۱۱۰ یا ۱۱۱۱ ه. ق.)، قطع وزیری (۱۴ × ۲۱ سانتی‌متر)، هر صفحه ۱۶ سطر، به خط نسخ و تاریخ ۱۲۴۴ ه. ق. دارای سرلوح شنگرف...

برخى از عالمان گمنام (یا منسوب به) نیریز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
     1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضى‏دانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد .     2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن ‏الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى‏ عدد از بخت مى‏ خواهم مدد        ...

شرح احوال محمد بن عبدالکریم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد بن عبدالکریم نیریزی »
     محمد بن عبدالکریم نیریزى، از کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      نسخه‏ اى از الوافیه فى شرح الکافیه تألیف رکن‏ الدین حسن بن محمد گرگانى (متوفى 717 ه . ق.)، به قلم محمد بن عبدالکریم در دست است که در تاریخ 783 ه . ق. کتابت کرده است. این نسخه به شماره 2725 در کتابخانه ملى تبریز موجود است .  ...

شرح احوال میرزا محمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا محمد نیریزی »
میرزا محمد نیریزی، از خوشنویسانِ گمنامِ قلم نسخ که در سده سیزده و اوایل سده چهارده هجری قمری می‌زیسته است. تنها اطلاعی که درباره وی داریم، مجموعه‌ای است که به قلم وی کتابت شده است. این مجموعه شاملِ مناسک العاشقین و مشارب العارفین و مرآه العارفین از راز شیرازی است. قطع خشتی (۱۵ × ۲۱ سانتی‌متر)، ۲۷۵ صفحه و هر صفحه ۱۷ سطر، به قلم نسخ و تاریخ ۱۳۱۰ ه. ق. عناوین شنگرف، جلد تیماجی عنابی‌رنگ. این مجموعه به...

منهج التحریر(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 منهج التحریر: منظومه ‏اى عرفانى است به فارسى بر وزن مخزن‏ الاسرار نظامى در توحید حق تعالى.      این منظومه ناقص است و با وجودِ نسخ متعدد، نسخه کاملى از آن در دست نیست.   بسم الله الرحمن الرحیم   ربط هویات به هوى قدیم                        حمدبه هوئى است که بالذات هوست   هوى هو اللّه احدى هوى اوست                       هوى غنى صمد لم یلد   واحد لم یولد بى‏ضدّ و ندّ                                  هوى مجید احدى صمد   وحدت او...

قصیده انوار الو لایه (اثر سید قطب‌الدین محمد حسینی نی‌ریزی) (۲)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 انوارالولایه: قصیده ‏اى است عربى ملقّب به «مصباح الولایه» و «بحر المناقب» شاملِ حدودِ پنج هزار و دویست بیت ـ یا به گفته آقاى خاورى، چهار هزار و صد و شصت و هفت بیت  ـ در بحر رجز . چنانکه آقاى خواجوى گفته، قطب‏ الدین این منظومه را در جوابِ مسأله‏اى که دو نفر از مریدان درباره شرح حدیث عمران صابى از او پرسیدند، سروده است .     مرحوم دکتر خاورى هر چند نامِ اصلىِ کتاب را به دست...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...